بررسی و نقد فی البلاغة العربیة والأسلوبیات اللسانیة؛ آفاق جدیدة

author

محمد خاقانی اصفهانی استاد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه اصفهان

Abstract:

چکیده پژوهش‌های بلاغی در زبان عربی، که به برکت نزول قرآن کریم پس از مباحث صرفی و نحوی در جهان اسلام گسترش یافت، دیرینه‌ای بس افتخارآمیز دارد. پژوهشندگان مسلمان فراوانی در فنون گوناگون بلاغت آثار سترگی را به جامعة بشری ارزانی داشتند. اما کاستی‌های قابل ‌توجهی در بلاغت سنتی، از‌جمله رویکرد «جمله‌محور»، زمینه را برای اندیشمندان غربی فراهم کرد تا با رویکرد «متن‌محور» برای درک زیبایی‌های تمامیت متن، به‌ جای جمله‌های منفرد، در رفع کاستی‌های آن، به توفیق تأسیس دانش سبک‌شناسی نو نایل شوند. اما آیا در کار بلاغی‌های سنتی رهیافت‌هایی هست که به دستاوردهای سبک‌شناسی نو گره خورد و در پرتو آن‌ها بازخوانی شود؟ یا مقولة «گسست علمی» (القطیعة المعرفیة) هیچ وفاقی را میان این دو مشرب برنمی‌تابد؟ فی البلاغة العربیة والأسلوبیات اللسانیة؛ آفاق جدیدة اثر ارزش‌مندی از سعد عبد العزیز مصلوح است که در آن به اثبات امکان بازخوانی متون بلاغت سنتی در پرتو سبک‌شناسی زبان‌شناختی پرداخته است. بررسی انتقادی کتاب مزبور با روش تحلیلی ـ توصیفی و میزان توفیق آن به ‌منزلة کتاب درسی در دروس علوم بلاغی و سبک‌شناسی مقاطع تحصیلات تکمیلی گروه‌های عربی کشور دست‌مایة نگارش این مقاله است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بررسی و نقد فی البلاغه العربیه والأسلوبیات اللسانیه؛ آفاق جدیده

چکیده پژوهش های بلاغی در زبان عربی، که به برکت نزول قرآن کریم پس از مباحث صرفی و نحوی در جهان اسلام گسترش یافت، دیرینه ای بس افتخارآمیز دارد. پژوهشندگان مسلمان فراوانی در فنون گوناگون بلاغت آثار سترگی را به جامعه بشری ارزانی داشتند. اما کاستی های قابل توجهی در بلاغت سنتی، از جمله رویکرد «جمله محور»، زمینه را برای اندیشمندان غربی فراهم کرد تا با رویکرد «متن محور» برای درک زیبایی های تمامیت متن، ...

full text

قراءة نقدیة فی کتاب دروس فی البلاغة العربیة، نحو رؤیة جدیدة

القراءات النقدیة المتواجدة فی الحقول المختلفة تکشف للمخاطب عن مدى فاعلیة النص المدروس وتبین الممیزات الإیجابیة والسلبیة التی یقع فیها، فالرؤیة الناقدة منطلق بنّاء یصلح فجوات الطریق وشرخاتها التی تؤدی إلى الفتور. أما الکتب البلاغیة فهی لاتکون بمعزل عن هذه التقییمات وجعلها على خشبة النقد تعطی أکلها ضعفین من زاویتین، زاویة معلوماتیة؛ فرصد ما ورد فیها یسفر عن المعلومات الحدیثة ویبین العلاقة التی یتم...

full text

« جواهر البلاغة » فی قراءة جدیدة

أهل الفنّ یعرفون « جواهرالبلاغة » و لیس بدْعاً عندهم، لأنّ الکتاب بعد أن رأی النّورَ طاف الجامعات و المعاهدَ العلمیّة و المؤسسات الثّقافیة، سار فیها و دار علیها. فلم یلبث حتّی فُتِحت أمامه القلوب، و حَنتْ علیه الأحضانُ و الضّلوع؛ و ما ذلک إلّا لحُسن الترتیب و التَبْویب، و إجادة البیان و وضوح العبارات، و إیراد کثیر من الأمثلة و التمرینات. فمع تقدّم الأیّام ظهرت من الکتاب طبعاتٌ متعدّدة، و نُسَخٌ مجهولة النّسب،...

full text